Οι δέκα λόγοι

Το Βυζάντιο εκχριστιανίζει τους Σλάβους

Από τον 4ο έως τον 7ο αιώνα οι σχέσεις των Βυζαντινών με τους Σλάβους δεν ήταν καλές. Κύρια αιτία αυτής της έντασης ήταν οι επιθέσεις που έκαναν οι Σλάβοι, μαζί με άλλους λαούς, κατά των βυζαντινών περιοχών.

Από τις αρχές του 8ου αιώνα όμως οι σχέσεις αυτές βελτιώθηκαν. Πολλοί Σλάβοι εγκαταστάθηκαν στη νότια Βαλκανική και ενσωματώθηκαν στους βυζαντινούς πληθυσμούς και στον τρόπο ζωής τους. Κοντά τους γνώρισαν τη χριστιανική θρησκεία και πολλοί βαφτίστηκαν χριστιανοί. Σ’ αυτούς συχνά οι Βυζαντινοί έδιναν γη για καλλιέργεια και τους χρησιμοποιούσαν ως μισθοφόρους στο στρατό ή ως τεχνίτες στα δημόσια έργα.

Δεν έγινε το ίδιο όμως με τους Σλάβους της βόρειας Βαλκανικής. Εκεί οι σλαβικές φυλές συνεργάστηκαν μεταξύ τους και οργάνωσαν δικά τους κράτη. Το διοικητικό σύστημά τους ήταν επηρεασμένο από το Βυζάντιο, με το οποίο επικοινωνούσαν και, για μεγάλες περιόδους, διατηρούσαν καλές σχέσεις.

Το 862 μ.Χ., ο Σλάβος ηγεμόνας της Μοραβίας Ρατισλάβος έστειλε πρεσβεία στην Κωνσταντινούπολη και ζήτησε από τους Βυζαντινούς να στείλουν ιεραποστόλους για να διδάξουν στο λαό του τη χριστιανική πίστη. Ο αυτοκράτορας Μιχαήλ ο Γ΄ αποδέχτηκε την πρόσκληση του Ρατισλάβου και ο πατριάρχης Φώτιος ανέθεσε τη σημαντική αυτή αποστολή σε δυο αδελφούς από τη Θεσσαλονίκη, τον Κύριλλο και τον Μεθόδιο, επίλεκτα στελέχη της εκκλησίας και της Πατριαρχικής Σχολής, οι οποίοι μιλούσαν τη σλαβική γλώσσα.

Οι δυο ιεραπόστολοι πήγαν με επιλεγμένους συνεργάτες τους στη Μοράβια και εργάστηκαν εκεί επί τρία χρόνια. Εκπαίδευσαν μαθητές και ιερείς, οργάνωσαν τη λειτουργία της εκκλησίας και κήρυξαν το χριστιανικό λόγο. Επειδή όμως η σλαβική γλώσσα δεν είχε δική της γραφή επινόησαν το σλαβικό αλφάβητο, που βάση του έχει το ελληνικό. Έτσι μετέφρασαν σε απλό και κατανοητό λόγο τα ιερά κείμενα και έθεσαν τις βάσεις της γραπτής σλαβικής γλώσσας. Το έργο που δημιούργησαν ήταν μεγάλο και σημαντικό:

•   Εκχριστιάνισαν τους Σλάβους και οργάνωσαν την εκκλησία τους.

• Συνέβαλαν στην ανάπτυξη φιλικών δεσμών ανάμεσα στους σλαβικούς λαούς και το Βυζάντιο.

Οι δεσμοί αυτοί διατηρούνται και στις μέρες μας.


Οι ζωγραφιές μας

Κάνε κλικ εδώ και λύσε το σταυρόλεξο.

Το Βυζάντιο εκχριστιανίζει τους Σλάβους παζλ

Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες

Τα σύνορα της αυτοκρατορίας ήταν απέραντα και η φύλαξη τους ήταν διαρκής φροντίδα για το Βυζαντινό κράτος. Ιδιαίτερα δύσκολη ήταν η προστασία των ανατολικών συνόρων. Άρχιζαν από τον Καύκασο και τον Εύξεινο Πόντο, κι ακολουθώντας τον Τίγρη και τον Ευφράτη ποταμό έφταναν ως τον Περσικό Κόλπο. Πέρα από τα σύνορα αυτά ζούσαν λαοί που, συχνά, έκαναν επιδρομές και λεηλατούσαν τις ανατολικές βυζαντινές περιοχές.

Για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα αυτό οι Βυζαντινοί, έβαλαν στις άκρες αυτές των συνόρων μόνιμους φρουρούς που τους ονόμαζαν Ακρίτες. Στους Ακρίτες έδιναν δωρεάν γη για καλλιέργεια, άλογα και πανοπλίες για τους πολέμους και τους απάλλασσαν από τους φόρους.

Οι Ακρίτες έγιναν ονομαστοί στα χρόνια που απειλούσαν το Βυζάντιο οι Άραβες (7ος-10ος αι.). Χιλιάδες παλικάρια, οργανωμένα σε μεγάλες ομάδες, φρουρούσαν τα περάσματα των συνόρων κι εμπόδιζαν τους εχθρούς να λεηλατούν τα μέρη εκείνα. Όταν δεν πολεμούσαν, γυμνάζονταν στο τρέξιμο και στο κοντάρι. Βοηθούσαν ακόμη να οχυρωθούν οι ακριτικές πόλεις και να χτιστούν κάστρα και βίγλες (παρατηρητήρια) στα μέρη τα οποία φύλαγαν.

Ο λαός τούς ένιωθε προστάτες του, τους αγαπούσε και τους θαύμαζε για την ανδρεία τους. Κι έτσι ανδρειωμένους τους εξύμνησε στα ακριτικά τραγούδια. Τα τραγούδια αυτά, που μιλούν για τη ζωή και τους αγώνες των ακριτών, σώθηκαν από γενιά σε γενιά, αγαπήθηκαν από το λαό μας κι έγιναν η αρχή των δημοτικών μας τραγουδιών.

Ο πιο ξακουστός από τους ακρίτες ήταν ο Βασίλειος Διγενής, που στο πρόσωπό του συγκέντρωνε τα χαρίσματα όλων των ακριτών και εξυμνήθηκε ξέχωρα στο έπος «Βασίλειος Διγενής Ακρίτας».

Στην Κύπρο, στον Πόντο, στην Κρήτη και σ’ όλη την Ελλάδα μιλούν και τραγουδούν, ακόμη και σήμερα, για «της γης τον ανδρειωμένο», που είναι απόγονος του Ηρακλή, του Αχιλλέα και του Μεγαλέξανδρου, αλλά και πρόγονος του κλέφτη του 1821.

Οι ζωγραφιές μας

Κάνε κλικ εδώ και λύσε το σταυρόλεξο.

Οι Ακρίτες παζλ

Αναφορά στον Άντι Γουόρχολ

Στα πλαίσια του μαθήματος των Εικαστικών μιλήσαμε για τον Άντι Γουόρχολ. Είδαμε τη δουλειά του και ζωγραφίσαμε από μνήμης ο καθένας κάποιο έργο του καλλιτέχνη ή δημιουργήσαμε το πορτραίτο του διπλανού μας με στυλ ποπ. Χρησιμοποιήσαμε μαρκαδόρους και ξυλομπογιές.

Δείτε βιογραφικά στοιχεία του Γουόρχολ εδώ.

Τα έργα μας

Οι Βυζαντινοί και οι Άραβες

Οι μακροχρόνιοι πόλεμοι ανάμεσα στους Πέρσες και τους Βυζαντινούς εξάντλησαν και τα δύο κράτη. Τότε εμφανίστηκαν οι Άραβες και εύκολα κατέλαβαν πολλές περσικές και βυζαντινές πε­ριοχές. Έκαναν πρωτεύουσά τους τη Δαμασκό της Συρίας και με το στόλο τους κατέλαβαν την Κύπρο, τη Ρόδο και άλλα νησιά του Αιγαίου. Πολιόρκησαν την Κωνστασντινούπολη δύο φορές από στεριά και θάλασσα (673-678 μ.Χ. και 717 μ.Χ.). Οι Βυζαντινοί, με αυτοκράτορα το Λέων Γ΄ τον Ίσαυρο, νίκησαν τους Άραβες χάρη στο "υγρό πυρ".
 

Μετά την αποτυχία τους αυτή, οι Άραβες στράφηκαν δυτικά. Κατέλαβαν την Αίγυπτο, την Καρχηδόνα και πέρασαν στην Ισπανία στις αρχές του 8ου αι. Οι Φράγκοι όμως, με αρχηγό το Κάρολο Μαρτέλο,  το 732 μ.Χ. τους νίκησαν στο Πουατιέ της Γαλλίας.

Μετά τις ήττες στην Κωνσταντινούπολη και στο Πουατιέ, οι δρόμοι των Αράβων προς την Ευρώπη έκλεισαν.

Οι ζωγραφιές μας.

Κάνε κλικ εδώ και λύσε το σταυρόλεξο.

Βυζαντινοί και Άραβες παζλ

Πέρσες και Άβαροι συμμαχούν εναντίον του Βυζαντίου

Στις αρχές του 7ου αιώνα αυτοκράτορας στο Βυζάντιο έγινε ο Ηράκλειος. Βρήκε όμως τα ταμεία του κράτους άδεια. Στις δύσκολες αυτές ώρες ο Πατριάρχης Σέργιος έδωσε τα χρήματα της εκκλησίας ως δάνειο στο κράτος.

Ο Ηράκλειος οργάνωσε το στρατό και το στόλο, επισκεύασε τα τείχη και συγκέντρωσε εφόδια και τροφές για τους κατοίκους της Πόλης. Ακόμη, έκλεισε ειρήνη με τους Αβάρους, προσφέροντάς τους τα χρήματα που ζητούσαν.

Στη συνέχεια στράφηκε κατά των Περσών που είχαν κατακτήσει τη Συρία, την Παλαιστίνη και την Αίγυπτο. Αιχμαλώτισαν τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων και μετέφεραν τον Τίμιο Σταυρό στην πρωτεύουσά τους Κτησιφώντα.

Ο Ηράκλειος, οδηγώντας ο ίδιος το στρατό του, εκστράτευσε δυο φορές κατά των Περσών. Κατά τη δεύτερη εκστρατεία (626 μ.Χ.), οι Πέρσες τον αιφνιδίασαν. Ενώ εκείνος βρισκόταν στην Περσία, αυτοί συνεννοήθηκαν με τους Αβάρους και μαζί πολιόρκησαν την Κωνσταντινούπολη από στεριά και θάλασσα.

Οι Βυζαντινοί πολεμώντας γενναία απέκρουσαν τις επιθέσεις στη στεριά και βύθισαν με τους δρόμωνές τους τα μονόξυλα των Αβάρων στη θάλασσα. Η Πόλη σώθηκε. Ο Ηράκλειος ελευθέρωσε τις υποδουλωμένες περιοχές, ξαναπήρε τον Τίμιο Σταυρό και ανάγκασε τους Πέρσες να υπογράψουν ειρήνη και να επανέλθουν στα αρχικά τους σύνορα.

Οι ζωγραφιές μας:

Κάνε κλικ εδώ και λύσε το σταυρόλεξο.

Πέρσες και Άβαροι συμμαχούν εναντίον του Βυζαντίου παζλ

Μουσικές αναδρομές

Αναφορά στον Joan Miro

Στα πλαίσια του μαθήματος των Εικαστικών μιλήσαμε για τον Μιρό. Είδαμε τη δουλειά αυτού του μεγάλου ζωγράφου και ζωγραφίσαμε από μνήμης είτε σε ζευγάρια είτε ο καθένας μόνος του. Δουλέψαμε με ξηρά υλικά. Χρησιμοποιήσαμε μαρκαδόρους και ξυλομπογιές.

Δείτε εδώ βιογραφικά στοιχεία του Μιρό.

Δείτε εδώ πίνακές του.

Οι ζωγραφιές μας

Οι γείτονες των Βυζαντινών

                             Γύρω από τα σύνορα του Βυζαντίου υπήρχαν πολλοί λαοί. Αυτοί οι λαοί ήταν οι Σλάβοι, οι Άβαροι, οι Βούλγαροι, οι Πέρσες, οι Άραβες και άλλοι. Κάποιοι ζούσαν εκεί από παλιότερα χρόνια και άλλοι εμφανίζονταν για πρώτη φορά, κατά τις μετακινήσεις τους.

Οι Βυζαντινοί επικοινωνούσαν μαζί τους και προσπαθούσαν να διατηρούν καλές σχέσεις. Αυτοί όμως συχνά δημιουργούσαν προβλήματα στην αυτοκρατορία. Έκαναν επιδρομές, λεηλατούσαν και κατέστρεφαν τις καλλιέργειες, καταλάμβαναν τις ακρινές επαρχίες της αυτοκρατορίας και αιχμαλώτιζαν τους κατοίκους τους. Έκλειναν ακόμη τα στενά περάσματα των δρόμων της στεριάς και της θάλασσας και δυσκόλευαν τον ανεφοδιασμό της πρωτεύουσας με σιτάρι, πρώτες ύλες και άλλα αγαθά.

Όλοι αυτοί οι λαοί γνώριζαν την Κωνσταντινούπολη, θαύμαζαν τη ζωή και τον πλούτο της και ονειρεύονταν να την κατακτήσουν κάποτε. Πολλές φορές μάλιστα, στα χρόνια ανάμεσα στον 7ο και τον 11ο αιώνα, παραβίαζαν τα σύνορα, έφταναν με στρατό και στόλο έξω από τα τείχη της και την πολιορκούσαν από στεριά και θάλασσα. Οι Βυζαντινοί όμως, οχύρωναν την πόλη τους, αντιστέκονταν γενναία και κατάφερναν να τους αντιμετωπίζουν, με πολεμικά, οικονομικά και διπλωματικά μέσα.

Οι ζωγραφιές μας:

Κάνε κλικ εδώ και λύσε το σταυρόλεξο.

Οι Πύλες της Κιλικίας παζλ

Το βυζαντινό κράτος μεγαλώνει

Μετά την τακτοποίηση των εσωτερικών προβλημάτων, ο Ιουστινιανός υπέγραψε συνθήκες ειρήνης με τους γειτονικούς λαούς στο Δούναβη και με τους Πέρσες στην Ανατολή. Στη συνέχεια στράφηκε κατά των Γότθων και των Βανδάλων στη Δύση.

Χρειάστηκαν είκοσι χρόνια πολέμου, για να διαλύσει τα κράτη τους και να ξαναπάρει τα χαμένα εδάφη της Δύσης και της Αφρικής. Οι στρατηγοί Βελισάριος και Ναρσής με τις νίκες τους έδωσαν δόξα στον αυτοκράτορα και  έφτασαν την αυτοκρατορία στα παλιά της σύνορα.

Οι μακροχρόνιοι πόλεμοι, όμως, κούρασαν το στρατό, αποδυνάμωσαν τις φρουρές των συνόρων στο Δούναβη και την Ανατολή,  εξάντλησαν οικονομικά την αυτοκρατορία και δεν έλυσαν τα προβλήματα με τους γειτονικούς λαούς. 

Λύσε το σταυρόλεξο κάνοντας κλικ εδώ.

Σταυρόλεξο

This interactive crossword puzzle requires JavaScript and a reasonably recent web browser, such as Internet Explorer 5.5
or later, Netscape 7, Mozilla, Firefox, or Safari. If you have disabled web page scripting, please re-enable it and refresh
the page. If this web page is saved to your computer, you may need to click the yellow Information Bar at the top of
the page to allow the puzzle to load.

EclipseCrossword © 2000-2007 Το Βυζάντιο μεγαλώνει Κάνε κλικ σε ένα κουτάκι για να ξεκινήσεις.   Συγχαρητήρια! You have completed this crossword puzzle. If you would like to be able to create interactive crosswords like this yourself, get EclipseCrossword from Green Eclipse—it's free!

Αγία Σοφία, ένα αριστούργημα της αρχιτεκτονικής

Μετά τη στάση του νίκα ο Ιουστινιανός ξαναχτίζει ό,τι καταστράφηκε. Το σημαντικότερο έργο του ήταν ο ναός της Αγίας Σοφίας.

Το χτίσιμό του ανέλαβαν ο Ανθέμιος και ο Ισίδωρος, δύο σπουδαίοι Έλληνες αρχιτέκτονες, από τους οποίους ο αυτοκράτορας ζήτησε να φτιάξουν έναν ναό που να ζήσει αιώνες και όμοιός του να μην υπάρχει πουθενά.

Οι δύο αρχιτέκτονες, για να πρωτοτυπήσουν, συνδύασαν το ρυθμό της ορθογώνιας βασιλικής, με τον οποίο είχαν χτιστεί οι πρώτοι χριστιανικοί ναοί, και του περίκεντρου ναού με τρούλο. Έτσι, έκτισαν το ναό με έναν νέο ρυθμό που ονομάστηκε βασιλική με τρούλο.

Από κάθε άκρη της αυτοκρατορίας στάλθηκαν πολύτιμα υλικά και χρήματα για το χτίσιμό του, που ξεκίνησε στις 23 Φεβρουαρίου 532 μ.Χ.
Δέκα χιλιάδες εργάτες και τεχνίτες δούλεψαν για πέντε χρόνια για να φτιάξουν τον καλύτερο ναό στον κόσμο.

Ο Ιουστινιανός προσφέρει την Αγία Σοφία στη Θεοτόκο

Τα εγκαίνια έγιναν στις 27 Δεκεμβρίου του 537 μ.Χ.  Όταν έφτασε ο Ιουστινιανός στα εγκαίνια και αντίκρισε τελειωμένο το ναό είπε: «νενίκηκά σε Σολομώντα!».

Στους αιώνες που ακολούθησαν ο ναός στέγασε όλες τις δόξες και τις δοκιμασίες της Πόλης και της αυτοκρατορίας.

Οι ζωγραφιές μας:

Το παζλ της Αγίας Σοφίας

Το σταυρόλεξο της Αγίας Σοφίας

This interactive crossword puzzle requires JavaScript and a reasonably recent web browser, such as Internet Explorer 5.5
or later, Netscape 7, Mozilla, Firefox, or Safari. If you have disabled web page scripting, please re-enable it and refresh
the page. If this web page is saved to your computer, you may need to click the yellow Information Bar at the top of
the page to allow the puzzle to load.

EclipseCrossword © 2000-2007 Αγία Σοφία Κάνε κλικ σε ένα κουτάκι για να ξεκινήσεις.   Συγχαρητήρια! You have completed this crossword puzzle. If you would like to be able to create interactive crosswords like this yourself, get EclipseCrossword from Green Eclipse—it's free!

Μη φοβάσαι, μίλα!

«Μη φοβάσαι, μίλα!» είναι ο τίτλος της ταινίας του 132ου Δημοτικού Σχολείου Αθήνας που απέσπασε φέτος τη διάκριση στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους.

Η ταινία, που είναι σχετική με τα δικαιώματα του παιδιού, καταγράφει τους φόβους και τις αγωνίες των παιδιών για τη μετάβασή τους από το δημοτικό στο γυμνάσιο, αλλά και για την οικονομική κρίση.

Αξίζουν κάθε έπαινο οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί που ασχολήθηκαν με την παραγωγή της ταινίας και η Διευθύντρια του σχολείου κ. Στέλλα Πρωτονοταρίου.

Οι ταινίες που συμμετείχαν φέτος εδώ.

Δείτε την ταινία.